Gửi những bạn mới ra trường - Phần 1 ( năm 2021)

 10 ĐIỀU MỚI RA TRƯỜNG ĐI LÀM BẠN NÊN NHỚ

Vậy là lại thêm một khóa nữa ra trường rồi nhỉ. Hôm nọ lên facebook thấy nhiều bạn up ảnh lễ tổng kết ra trường quá mà mình lại nhớ về một thời ngày xưa nên có thời gian mình muốn viết vài dòng chia sẻ kinh nghiệm đến các bạn, đặc biệt là các bạn K56. Bài viết này mình từng viết trên facebook cá nhân rồi nhưng chưa đầy đủ, hôm nay mình bổ xung và post đầy đủ 10 ý mà mình đúc kế lại sau gần 9 năm ra trường đi làm, hy vọng nó sẽ giúp ích cho nhiều bạn

Thứ nhất : khiêm tốn & thận trọng không bao giờ là thừa. Mình từng rất thành công khi học ĐH, và lúc đó mình bắt đầu bay bổng trong đầu là cuối cùng cũng tốt nghiệp rồi, giờ tha hồ làm cái mình thích, thoải mái dành thời gian theo đuổi ước mơ. Trước kia mình còn làm được như thế, sau này chắc chắn cũng sẽ thành công. Nào là bao nhiêu lời chúc từ thầy cô và bạn bè làm cho mình đã không thể giữ được đôi chân trên mặt đất nữa..... Và rồi điều cần đến đã đến. Khởi  nghiệp với ước mơ làm ông chủ nhưng thất bại và nợ nần, quay về xin việc thì mãi chả có nơi nào nhận.... Nên điều đầu tiên mình muốn nói với các bạn là hãy khiêm tốn và thận trọng, hãy giữ cái đầu lạnh và đi từ từ. Ngày xưa các bạn thành công, các bạn học giỏi, các bạn có giải thưởng nọ kia, chứng chỉ này chứng chỉ nọ, ngày xưa hồi sinh viên từng kiếm rất nhiều tiền nó chả có nghĩa là sau này bạn sẽ thành công..... Vì cuộc đời này nó dài lắm. Mọi thứ đều có thể xảy ra nên hãy nhớ là luôn phải giữ đôi chân ở dưới mặt đất, đừng ảo tưởng quá.

Thứ hai: xin việc không hề khó, chỉ cần "hiểu" được nhà tuyển dụng, hiểu được tính chất công việc mình ứng tuyển là chắc chắn đỗ. Mình từng có thời gian dài xin việc không thành công. Nhưng sau đó mình luyện được kỹ năng phỏng vấn gần như thi đâu trúng đó. À, nói thi đâu trúng đó thì hơi quá, nhưng cũng đến 90%. Và bí quyết thật ra chả có gì đặc biệt. Chỉ cần bạn hiểu được rõ công việc nó như thế nào và tự "điều chỉnh" mình thành người "phù hợp nhất" với vị trí đó. Tất nhiên nói thì đơn giản, nhưng làm sẽ khó hơn nhiều mà trong bài viết ngắn này mình không thể nói hết được. Nhưng nếu bạn nào muốn hỏi kỹ mình sẵn sàng chia sẻ. Nhưng nên nhớ là "người ta tuyển người phù hợp chứ không tuyển người giỏi nhất"

Thứ ba : môi trường làm việc rất quan trọng. Mình từng chứng kiến rất nhiều bạn làm ở môi trường A thì rất tệ, sếp chửi cho suốt ngày, thậm chí bị chửi là ngu hay chậm. Nhưng sang môi trường B thì bạn ấy lại thành ngôi sao. Bản thân mình cũng có lần gần tương tự như thế. nên mình muốn nói là nếu các bạn làm ở đâu đó mà cảm thấy mình quá kém cỏi, bị sếp, anh/chị/ các bạn đồng nghiệp chê suốt. Đã cố gắng nỗ lực ( khoảng 1 năm) mà chả khá hơn vẫn lẹt đẹt ở cuối phòng thì có lẽ bạn nên chuyển môi trường khác. Tin mình đi, gặp môi trường phù hợp và cái tính chất công việc phù hợp bạn sẽ vọt lên rất nhanh. Môi trường phù hợp chắc chắn sẽ biến bạn thành con người rất khác, thậm chí bạn cũng không thể ngờ tới là mình sẽ xuất sắc đến thế. Vậy nên đừng buồn nếu bạn cảm thấy mình vô dụng, yếu kém ở nơi công sở..... Đơn giản là nơi đó "không phù hợp với bạn".

Thứ tư: đừng lấy hậu trường của đời mình đi so sánh với trailer của đời người khác. Các bạn lên facebook hoặc gặp trực tiếp sẽ thấy nhiều đứa sao nó cũng tầm bằng tuổi mình hoặc không hơn bao nhiêu mà sao chúng nó giàu nhanh thế nhỉ, sao mình đi làm mãi vẫn nhân viên lẹt đẹt...... buồn quá :(  Nhưng các bạn ạ, hãy luôn nhớ là "những gì chúng ta nhìn thấy là những gì họ cho chúng ta nhìn thấy". Chúng ta không bao giờ biết câu chuyện phía sau của họ ntn cả. Mình biết đầy ông GD DN có mấy nha HN, xe ô tô cũng có mấy cái nhưng treo trên đầu ông ý là những khoản nợ chả biết bao giờ trả hết. Lương NV cũ thì không biết bao giờ mới trả xong. Cứ tết là cả gia đình đi trốn vì sợ bị đòi nợ, điện thoại cũng tắt máy. Nhưng đi ngoại giao lúc nào cũng bóng bảy hoành tráng...... Đó là một ví dụ thôi, còn nhiều lắm. Nhưng tóm lại là đôi khi chúng ta "không bao giờ" biết được đằng sau họ như thế nào đâu.  Vậy nên thôi, hãy mặc kệ họ. Họ không xuất sắc như bạn nghĩ đâu và bạn cũng không kém như mình nghĩ đâu

Thứ năm : mỗi người có khoảng thời gian khác nhau- Every flower blooms at different moments . Mình có cơ hội nói chuyện với nhiều A/C/ bạn thành đạt thì mình thấy là mỗi người có một câu chuyện khác nhau. Có người ra trường cái ngon ngay, phất ngay. Nhưng cũng có người mãi hơn 30, 35 họ mới tìm thấy cơ hội và đi lên..... cũng như mình nói, đời người dài lắm. Nếu các bạn chịu khó tìm hiểu tiểu sử của các Founder của các Brand nổi tiếng trên thế giới thì họ khởi  nghiệp nhiều nhất vào giai đoạn 35 - 37 tuổi,vì giai đoạn đó mới là ở độ chính của trí tuệ cũng như sự hiểu biết. Vậy nên nếu mới ra trường chưa lâu mà Bạn nhìn xung quanh ai cũng có ước mơ theo đuổi mà mình không có. Nhìn xung quanh ai cũng có cái nọ cái kia mà mình chả có gì.... Chả sao cả. Cái bạn cần là cố gắng làm tốt những gì mình đang làm thôi, đơn giản có thể là cơ hội của mình đến sau. Mình tin chắc là khi bạn nỗ lực hết mình, một lúc nào đó ông trời nhất định sẽ cho bạn cơ hội mà.

Thứ sáu : năng lực làm việc quan trọng nhưng giao tiếp, các bạn cư xử, được lòng người khác cũng rất quan trọng. Bạn sẽ thấy có nhiều trường hợp ( không phải là tất cả) mà sếp của bạn chuyên môn chả có gì hơn bạn. Bạn hay than vãn là Ông/Bà đấy chả biết gì mấy vẫn làm sếp của mình, mình làm việc tốt hơn nhiều.... Bạn nói không sai, nhưng chưa đủ. Thực tế là nhiều quản lý họ năng lực về chuyên môn không bằng nhân viên nhưng rõ ràng khả năng giao tiếp và được lòng thì sure là hơn bạn. Họ được lòng sếp tổng hơn, họ có uy hơn bạn, họ nói người ta nghe hơn bạn nói..... rõ ràng là giao tiếp vô cùng quan trọng.

Thứ bảy : và cuối cùng là nên bỏ cái tôi cá nhân đi và kết thêm nhiều mối quan hệ. Ai cũng có cái tôi cá nhân rất lớn, trẻ hay già cũng thế thôi.....nhưng liệu nó quan trọng đến thế không ? Khi đi xin việc nếu có ai giới thiệu bạn thì bạn sẽ dễ dàng được nhận hơn. Khi làm ăn nếu bạn có mối quan hệ thì mọi thứ sẽ tốt đẹp hơn. Trong công việc khi có gì khó khăn nếu bạn có ai đó để hỏi or chỉ dẫn cho mình thì còn gì tốt hơn......... có thể bạn giỏi thật nhưng nên nhớ là chả có ai 1 mình mà thành công cả. Khi bạn kiếm được 1000 tỷ thì 900 tỷ của bạn đến từ các mối quan hệ của mình. Vậy nên hãy nhớ cố gắng kết bạn giao lưu càng nhiều càng tốt. Bản thân mình hiện nay bước vào con đường kinh doanh cũng nhờ vào các mối quan hệ rất nhiều. Đầu tiên là các anh chị ở FTU đã từng dìu dắt mình thời gian đầu khi mình làm kinh doanh. Sau này khi mình start up lần hai mình cũng được rất nhiều người góp ý và dạy bảo..... Nên mình tin khi bạn có những mối quan hệ tốt, chất lượng, chơi đẹp với mọi người, bỏ qua cái tôi cá nhân, sống thật lòng thì rồi chắc chắn bạn sẽ có quả ngọt & Cơ hội mà bạn có cũng sẽ nhiều hơn

Thứ tám : Đừng buồn nếu không thể đạt được Dream Job. Mình biết nhiều bạn có định hướng rất sớm. Các bạn luyện thi MT (quản trị viên tập sự) hay Big 4 kiểm toán, Big 4 ngân hàng..... có nhiều bạn luyện thi từ năm nhất luôn. Bao năm ước mơ mong muốn vào Big nọ, big kia, luyện thi rồi chuẩn bị các kiểu. NHƯNG, cuộc đời đâu phải lúc nào cũng diễn ra đúng như ý muốn đâu. Ra trường rồi thi mãi không thể đỗ được... buồn và thất vọng. Nhưng là người đã trải qua hết rồi mình muốn nói với các bạn là : Cuộc đời này không phải chỉ có một lối đi. Bạn không đỗ MT, không đỗ Big 4 thì cũng chẳng sao cả. Ở ngoài kia đầy nơi làm việc khác tốt cho bạn. Chẳng qua là những nơi đó họ không marketing rầm rộ như MT hay Big 4 nên ít người biết đến hơn mà thôi, chứ môi trường làm việc, lương thưởng, thăng tiến chả kém gì cả. Mình chắc chắn với bạn như thế. Vì ngay như quan sát rất nhiều thế hệ mình thấy rất nhiều các bạn thành đạt, rất nhiều chứ không phải ít mà trước kia họ làm việc và rèn luyện ở những nơi khác chứ không hề qua MT hay Big 4. Để thấy là, không đỗ thì thôi, chả có gì phải buồn, đi tìm nơi khác mà làm, đầy nơi tốt cho bạn chọn

Thứ chín : Nếu bạn không tìm được công việc bạn yêu thích gì sao? . Nói về công việc yêu thích, đam mê, khát khao gì đó, nói thì đơn giản lắm. Nào là em phải có đam mê, phải có khát khao, theo đuổi đam mê thì thành công sẽ theo đuổi bạn..... Nói là vậy thôi. Nhưng thực tế là có rất nhiều người như chúng ta, những con người bình thường không hoặc là chưa thể tìm được đam mê ngay. mặc dù đã cố gắng làm thử rất nhiều các công việc khác nhau nhưng vẫn không biết mình thích cái gì..... vậy giờ thì phải làm sao? Có một tiền bối K37 đã từng dạy mình rằng "một là em làm cái mà mình thích, hai là em cố mà thích cái mình làm, như vậy em mới thành công được" - và mình thấy câu nói đó quá đúng. Nếu nhất thời bạn không thể hoặc là chưa thể tìm ra được cái mà mình thích, không sao cả, hãy cố gắng yêu cái công việc bạn đang làm, hãy làm thật tốt công việc đó, hãy làm việc thật có trách nhiệm với công việc, hãy cứ chiến đấu hết mình. Mình tin là mọi nỗ lực đều sẽ được đền đáp xứng đáng

Thứ mười : Đừng tìm Perfect job . Mình đọc nhiều bạn mới ra trường toàn kiểu như thế này: làm chỗ A thì kêu toàn Drama không chịu được, làm chỗ B thì chả có cơ hội thăng tiến, làm chỗ C thì bị đồng nghiệp chèn ép...... nên kêu chán đời không biết làm thế nào.... Là người đi làm cũng như quan hệ rất nhiều thì mình muốn nói với các bạn là chả có nơi làm việc nào nó perfect hoàn toàn đâu. Chả có nơi nào mà vừa nhẹ nhàng, lương vừa cao, đồng nghiệp thân thiện, sếp dễ tính, nhanh thăng tiến..... Cho dù là công ty lớn hay nhỏ, cty Việt Nam hay tập đoàn nước ngoài tất cả đều có những vấn đề của nó. Vậy lời khuyên của mình là bạn cần xác định "mục đích quan trọng nhất của bạn khi đi làm ở nơi đó làm gì?". Cái quan trọng nhất là bạn vào đây để lấy kinh nghiệm, vào đây để lương cao hay vào để ổn định,.... ? Ví dụ bạn biết công việc này sẽ đem lại cho bạn nhiều kinh nghiệm để sau này có kinh nghiệm này mình sẽ apply sang chỗ khác ngon hơn. Ok, vậy cứ cắm đầu mà làm thôi, mặc kệ drama, lương thấp cũng kệ ( vì sau này đi chỗ khác sẽ apply lương cao hơn), sếp khó tính , đồng nghiệp xấu tính cũng kệ, tôi kệ hết...... chỉ cần được làm nhiều để lấy kinh nghiệm là được. Hoặc mục đích của bạn là làm công việc đó vì lương quá cao. Ok, tôi chọn nhiều tiền nên áp lực hay KPI đè đầu tôi chịu hết.... Nên như mình nói đó, không có perfect job đâu.... Nên khi làm bất kỳ đâu bạn cần xác định được mục đích, điều quan trọng nhất mình cần là gì. Chỉ cần có điều đó, những cái khác chấp nhận cũng được.

Trên đây là ý kiến & kinh nghiệm của mình, hy vọng nó sẽ giúp được ai đó trên con đường sự nghiệp.